Tự sản xuất phân hữu cơ tại nhà: 3 phương pháp tốt nhất

Chào mừng đến với website Bưởi Khánh Vĩnh! Bạn có biết rằng bạn có thể tự sản xuất phân hữu cơ tại nhà một cách dễ dàng và tiết kiệm chi phí? Hãy cùng tôi khám phá 3 phương pháp tự sản xuất phân hữu cơ tốt nhất mà bạn có thể áp dụng ngay tại nhà.

1. Tự tay sản xuất phân bón, tại sao không?

• Thứ nhất:
  Xu hướng canh tác nông nghiệp sạch hiện nay là canh tác hữu cơ, trong canh tác hữu cơ cần phân bón có nguồn gốc hữu cơ. Vậy làm thế nào để có phân bón hữu cơ? Có hai lựa chọn đó là mua phân bón hữu cơ từ cửa hàng hoặc tự tay sản xuất phân bón hữu cơ.

Không thể phủ nhận những lợi ích mà phân hữu cơ công nghiệp mang lại, nhưng nếu có thể tận dụng nguyên liệu rác trong nhà hoặc thêm một số nguyên liệu khác dễ tìm như rơm, rạ, cá chết, đậu nành loại xấu… thì không chỉ tiết kiệm được tiền mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

• Thứ hai:
  Hãy tưởng tượng, phân bón đến tay người tiêu dùng sẽ trải qua nhiều giai đoạn: Nhà sản xuất -> đại lý cấp 1 -> đại lý cấp 2 -> cửa hàng bán lẻ -> đến tay nông dân. Bằng cách này, chúng ta phải trải qua nhiều giai đoạn và chịu nhiều thứ như lợi nhuận của doanh nghiệp, chi phí quảng cáo, thuế nhà nước, chi phí vận chuyển… để đạt được giá trị cuối cùng.

2. Các phương pháp tự sản xuất phân bón

Vậy, tự sản xuất phân hữu cơ như thế nào? Tôi chia sẻ 03 phương pháp mà tôi áp dụng.

2.1. Làm phân hữu cơ từ phân chuồng

Nên đọc tài liệu ủ phân để hiểu rõ hơn về quy trình và cách sử dụng sao cho hiệu quả!

Ở đây tôi giới thiệu quy trình ủ phân chuồng và các phế phẩm nông nghiệp khác với chế phẩm Trichoderma hoặc chế phẩm EM1 như sau:

Bước 1. Chuẩn bị dụng cụ và nguyên liệu

• Dụng cụ:

  • Bạt: Dùng để đậy lên đống phân ủ tránh nắng mưa và đảm bảo nhiệt độ của đống ủ.
  • Cân: Định lượng chính xác các thành phần cho vào đống ủ.
  • Cuốc, xẻng: Phối trộn và đảo trộn đống ủ.
  • Thùng ô doa: Tưới chế phẩm và tưới nước để đảm bảo độ ẩm của đống ủ.
  • Vị trí ủ: Nơi ủ nên có nền đất hoặc xi măng, khô ráo, hoặc lót nền đất bằng bạt nilong.
  • Rạch rãnh xung quanh để nước ủ phân chảy vào hố gom nhỏ, tránh chảy ra ngoài khi tưới ẩm quá.
  • Có thể ủ trong nhà kho, chuồng nuôi không còn sử dụng…, diện tích nền khoảng 3m2/ tấn nguyên liệu ủ.

• Nguyên liệu:

  • Nguyên liệu để ủ phân hiện khá phong phú, có nguồn gốc từ phụ phẩm nông nghiệp như bã mía, rơm rạ, trấu, mùn cưa, vỏ cà phê, vỏ trái ca cao, thân cây xanh, lá cây khô… khoảng từ 5m3- 6m3, phân NPK 2kg, hoặc phân gia súc, gia cầm hoặc bã thải từ các hầm biogas khoảng 1 tấn, 3 – 4kg chế phẩm Trichoderma hoặc chế phẩm EM1.
  • Nguyên liệu dùng để ủ phân thì kích thước càng nhỏ càng tốt, nguyên liệu có kích thước lớn hơn 20 cm thì cần chặt ngắn khoảng 1 gang tay.
  • Đối với rơm rạ tươi cần ủ từ 25-30 ngày trước khi đưa vào phối trộn. Đối với rơm rạ khô nên tưới ẩm trước khi ủ ít nhất 12 giờ.

Bước 2: Kỹ thuật ủ

• Trước tiên dùng vỏ trấu, bã thực vật… trộn đều với chế phẩm Trichoderma.
• Hoặc nếu dùng chế phẩm EM1 thì pha loãng chế phẩm EM1 theo công thức: 5 lít chế phẩm vi sinh EM pha với 100 lít nước (ủ cho 1 tấn nguyên liệu). Sau đó, cho một lớp phân chuồng có ẩm độ 40 – 50% (dùng tay bốc lên, nắm chặt thấy nước rỉ ra là được).
• Tiếp theo rải một lớp mỏng chế phẩm trichoderma (hoặc tưới đều chế phẩm EM1 đã pha loãng lên trên lớp nguyên liệu được dàn mỏng).
• Tiếp tục làm như vậy cho đến khi đống ủ cao khoảng 1,2 – 1,5m. 1 lớp Super Lân và tiếp tục như vậy cho đến khi đống phân đạt 1 – 1,5m. Dùng bạt phủ kín che nắng, mưa.
• Sau 7 – 10 ngày, nhiệt độ trong phân tăng lên đạt 40 – 60 độ C, ức chế sự nảy mầm của hạt cỏ cũng như diệt các loại mầm bệnh có trong phân chuồng có thể gây bệnh cho người và gia súc.
• Lưu ý: Nhiệt độ đống phân ủ sẽ tăng mạnh trong giai đoạn 10 ngày đầu sau ủ (nhiệt độ có thể đạt 60oC), sau đó sẽ giảm dần xuống nhiệt độ môi trường.
• Khi nhiệt độ tăng cao, cần mở bạt ra tưới thêm nước để giảm nhiệt độ đống ủ xuống. Vì nếu nhiệt độ cao sẽ làm mất dinh dưỡng (dinh dưỡng đạm), vi sinh vật chết nhiều, khả năng phân giải chậm hơn.
• Tiến hành định kỳ 10 ngày/lần đảo trộn và bổ sung độ ẩm cho đống phân (đảm bảo độ ẩm đạt 60 – 70%). Sau 30 – 40 ngày có thể sử dụng.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo video bên dưới để hiểu rõ hơn cách ủ phân chuồng.

2.2. Ủ phân cá

Công dụng của phân cá:

• Phân cá là phân hữu cơ dạng dịch thủy phân từ cá có các thành phần như acid amin, protein, lipid, khoáng, glucid, muối vô cơ, vi lượng và cung cấp nhiều vitamin như vitamin A, D, B, E. Phân cá cải tạo đất, bảo vệ bộ rễ cho cây trồng và làm tăng chất lượng quả.
• Phân cá được đánh giá là loại phân bón tốt nhất với tiêu chí dinh dưỡng, môi trường và sức khỏe con người.
• Phân cá từ các chế phẩm tự ủ không chứa hóa chất độc hại, chỉ chứa dưỡng chất thiên nhiên.

Để tự ủ phân cá, bạn cần chuẩn bị nguyên liệu và làm theo các bước sau:

Bước 1 Chuẩn bị nguyên vật liệu

• Cá: 50kg (tốt nhất là cá nước ngọt)
• Chế phẩm EM: 2 lít Sử dụng 1 lít Chế phẩm EM gốc (EM1) trộn với 2-3 lít mật rỉ đường và 20-30 lít nước sạch.
• Để chế phẩm trong bình kín đặt nơi thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp từ 7-10 ngày, ta thu được Chế phẩm EM thứ cấp (EM2). Nếu không có chế phẩm EM, có thể sử dụng trichoderma hoặc men vi sinh chuyên ủ cá để thay thế.
• Phân urê hoặc 2kg vỏ, quả thơm (dứa) hoặc đu đủ xanh.

Bước 2 Cách ủ

• Trộn đều cá và vỏ thơm hoặc đu đủ xanh.
• Tiếp đó cho cá vào phuy. Đổ chế phẩm EM thứ cấp (EM2) vào phuy sao cho nước ngập bề mặt cá, tiếp tục đổ thêm khoảng 120 lít nước và khuấy đều.
• Nếu dùng trichoderma hoặc men ủ, thực hiện tương tự (đặt men vào khoảng 120 lít nước, khuấy đều và đổ cá vào phuy, sau đó đảo đều).
• Đậy nắp kín sau 7 ngày đảo đều lại một lượt (nhớ đục 1 lỗ nhỏ trên nắp thùng để thoát hơi).
• Lưu ý: Nguyên liệu chỉ bỏ đầy 2/3 thùng, 1/3 thùng còn lại để chứa hơi trong quá trình phân hủy cá sinh ra.
• Sau khoảng 10 ngày đổ thêm khoảng 20 lít EM2 vào phuy, khuấy đều rồi đậy kín lại để khử mùi và bổ sung, tăng cường hoạt động vi sinh.
• Với chế phẩm men ủ hoặc trichoderma, thực hiện tương tự.

Sau 30 ngày, bạn có thể lấy phân cá ra sử dụng làm phân bón cho cây. Pha loãng phân cá để phun tưới cho cây trồng: Dùng 1 lít dung dịch phân cá hòa tan vào 200-300 lít nước để phun hoặc tưới vào gốc, sẽ giúp cây trồng phát triển mạnh, năng suất cao và ngăn chặn và phòng trị tối ưu tuyến trùng và nấm bệnh.

2.3. Ủ đậu tương (đậu nành)

Công dụng tuyệt vời của phân đậu tương:

• Phân đậu tương có thể sử dụng cho mọi thời kỳ của cây ăn quả với liều lượng phù hợp. Phân đậu tương cung cấp dưỡng chất dinh dưỡng cân đối và đầy đủ cho cây trồng. Ngoài ra, phân đậu tương cải tạo đất và an toàn với người sử dụng và môi trường.

Để ủ phân đậu tương, bạn cần chuẩn bị nguyên liệu và thực hiện các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu

• Đậu tương: 30kg
• Chế phẩm sinh học EM2: 40lít (EM2 được sản xuất từ chế phẩm EM gốc)
• Hoặc trichoderma thì cách ủ cũng tương tự (số lượng 02kg trichoderma)
• Xay min hạt đỗ tương (hoặc ngô) đã thu gom trước đó
• Chuẩn bị thùng phi có nắp đậy hoặc chuẩn bị bể chứa tự xây có dụng cụ đẩy kín, để không làm mất chất lượng môi trường không khí xung quanh do mùi hôi.

Bước 2: Cách ủ

• Cho 30kg đậu tương + 40l EM2 và dùng gậy khuấy đều. Sau đó, cần khuấy lại sau mỗi nửa ngày (12h) lặp lại 2-3 hôm, để trong quá trình đậu trương phình dung dịch vẫn ngấm hạt đậu.
• Sau 2 tuần đổ thêm khoảng 100l nước + 20l EM vào thùng (tổng dung dịch trong thùng sẽ rơi vào 150-170l).
• Sau 1 tháng, cho thêm 1 lít EM gốc để giảm mùi hôi thối từ dung dịch phân tự chế.
• Sau 30 ngày, bạn có thể đem phân ra bón cho bưởi.

Lời kết: Với 03 cách ủ phân tốt nhất năm 2019, hi vọng rằng các kiến thức này sẽ giúp bạn tự sản xuất phân hữu cơ với giá thành rẻ. Chúc bạn sức khỏe và thành công!

Xem tiếp Cách sử dụng phân bón cho bưởi

FAQs

Q: Phân hữu cơ có lợi ích gì?
A: Phân hữu cơ có nhiều lợi ích như cải tạo đất, bảo vệ bộ rễ cây trồng, cung cấp dinh dưỡng tự nhiên cho cây, và làm tăng chất lượng quả.

Q: Phân hữu cơ từ phân chuồng có hiệu quả không?
A: Phân hữu cơ từ phân chuồng có hiệu quả cao vì nó chứa nhiều dinh dưỡng và vi sinh vật có lợi cho cây trồng.

Q: Làm phân hữu cơ có khó không?
A: Không, làm phân hữu cơ không khó nếu bạn chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và tuân thủ quy trình ủ phân đúng cách.

Q: Phân cá có công dụng gì?
A: Phân cá cải tạo đất, bảo vệ bộ rễ cây trồng, và cung cấp dinh dưỡng thiên nhiên cho cây, giúp cây trồng phát triển mạnh, năng suất cao và ngăn chặn sự phát triển của tuyến trùng và nấm bệnh.

Q: Làm phân đậu tương có phức tạp không?
A: Làm phân đậu tương không phức tạp, chỉ cần chuẩn bị đủ nguyên liệu và làm theo quy trình để đạt được kết quả tốt.

Q: Làm phân hữu cơ có lợi ích như thế nào?
A: Làm phân hữu cơ giúp tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường, và cung cấp dinh dưỡng tự nhiên cho cây trồng.

Q: Làm phân hữu cơ có an toàn không?
A: Làm phân hữu cơ từ các nguyên liệu tự nhiên là an toàn với người sử dụng và không gây ô nhiễm môi trường.

Q: Làm phân hữu cơ có rẻ không?
A: Làm phân hữu cơ tự sản xuất giúp tiết kiệm chi phí so với mua phân bón từ cửa hàng.